صنعت ساختمان‌سازی در دهه‌های گذشته پیشرفت و توسعه‌ای قابل توجه داشته و استفاده از مصالح مدرن کمک کرده است که ساختمان‌هایی با هزینه کمتر، سرعت بیشتر، طول عمر بالاتر و ایمنی بیشتری ساخته شود. امروزه از ده‌ها نوع سقف مختلف در ساختمان‌های اداری، تجاری، مسکونی، صنعتی و … استفاده می‌شود و هر کدام از آنها می‌توانند مزایا، معایب و قابلیت‌های منحصربه‌فردی داشته باشند. یکی از سقف‌هایی که امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته، سقف کوبیاکس است که با استفاده از گوی‌های پلاستیکی اجرا می‌شود و می‌تواند مزیت‌های متعددی داشته باشد. در ادامه مطلب به بررسی سقف‌های کوبیاکس، کاربردها، مزایا و معایب آنها پرداخته خواهد شد.
سقف کوبیاکس چیست؟
سقف کوبیاکس در حقیقت سقفی است که در آن از گوی‌های پلاستیکی برای ایجاد حفره‌های توخالی در دل سقف‌های بتنی استفاده می‌شود. این سقف در اصل با نام سقف دال دو محوره توخالی شناخته می‌شود و قدمت آن به دوران باستان برمی‌گردد اما از آنجایی که برند سوئیسی Cobiax به عنوان نمایندگی اصلی آن شناخته می‌شود با نام سقف کوبیاکس نیز از آن یاد می‌شود. در اصل برای اجرای این سقف‌ها از گوی‌های تو خالی پلاستیکی و پلیمری استفاده می‌شود به‌گونه‌ای که گوی‌ها در یک شبکه مدولار از میلگردها (مش آرماتور) دفن می‌شوند و حفره‌های مختلفی ایجاد می‌کنند.
وجود این حفره‌ها باعث کاهش وزن کلی سقف شده و در مصرف مصالح ساختمانی صرفه‌جویی خواهد کرد. گوی‌های به کار رفته در این سقف‌ها می‌توانند انواع مختلفی همچون Slim-Line و Eco-Line داشته باشند که ویژگی‌های مختلفی دارند. در مقاله‌ای تحت عنوان سقف کوبیاکس چیست؟ + روش اجرای سقف کوبیاکس به بررسی کامل این سقف‌ها، نحوه اجرا و ویژگی‌های آن پرداخته شده که می‌تواند اطلاعات مفیدی در اختیار خوانندگان قرار بدهد.
مزایا و معایب سقف‌های کوبیاکس
همان‌طور که گفته شد امروزه انواع مختلفی از سقف‌ها مانند سقف دال بتنی، سقف تیرچه بلوک، سقف عرشه فولادی، سقف تیرچه بلوک، سقف وافل، سقف یوبوت، سقف تیردال، سقف طاق ضربی و … در ساختمان‌سازی استفاده می‌شوند و هر کدام می‌توانند مزیت‌ها و معایب خاص خود را داشته باشند. سقف کوبیاکس نیز از این قاعده خارج نیست و می‌تواند مزایا و معایب خاص خود را داشته باشد. از مهم‌ترین مزیت‌های این سقف می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سرعت اجرای بالا و داشتن طول عمر بالا
- عایق صوتی مناسب و مقاوم در برابر نفوذ حرارت
- قیمت این سقف همانند قیمت یونولیت مناسب بوده و باعث صرفه‌جویی در هزینه‌های ساخت‌وساز و قابلیت اجرا در سقف‌هایی با دهانه بزرگ
- کاهش میزان بتن و فولاد و کاهش وزن کلی ساختمان
- مقاومت بالا در برابر آتش و ایمنی بالا در زلزله
- امکان ایجاد بازشوهای مختلف در هر قسمت از سقف
- سقف مناسب برای ساختمان‌های بنا شده بر روی خاک ضعیف
- داشتن مقاومت خمشی، برشی و سختی بالای
- کاهش ارتفاع کلی سازه‌ها
- ساده بودن عملیات بتن‌ریزی
- کاهش تعداد ستون‌ها و افزایش فضای مفید محیط
- سازگاری بالا با انواع معماری‌ها
- امکان بازسازی ساده‌تر سقف‌ها در صورت آسیب دیدن
سقف‌های کوبیاک در کنار تمامی مزیت‌هایی که دارند می‌توانند معایبی نیز داشته باشند که مهم‌ترین آنها شامل مواردی همچون داشتن هزینه‌های زیاد در پروژه‌های کوچک و قطعیت پیدا نکردن عکس‌العمل این سقف‌ها در برابر زلزله اشاره کرد. همچنین استانداردها و آئین‌نامه‌های استفاده از این سقف‌ها برخلاف یونولیت سقفی هنوز به‌صورت دقیق مشخص نشده است.
کاربردهای اصلی سقف کوبیاکس
سیستم کوبیاکس از جمله سیستم‌های نوین و مدرن اجرای سقف‌های ساختمانی است که به دلایل مختلفی همچون صنعتی سازی، انعطاف‌پذیری بالا، عدم نیاز به سرمایه‌گذاری، عدم نیاز به نیروی کار متخصص، امکان احداث کارخانه در نقاط مختلف، صرفه اقتصادی بالا و عدم وابستگی به خارج از کشور محبوبیت زیادی پیدا کرده و استفاده‌های مختلفی دارد. از جمله مهم‌ترین و اصلی‌ترین کاربردهای این سقف‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- استفاده در ساخت مدارس
- استفاده در ساخت برج‌ها
- استفاده در ساخت بیمارستان‌ها
- استفاده در ساخت هتل‌ها و اماکن اقامتی
- استفاده در ساخت مراکز تجاری و پاساژها
- استفاده در ساخت ساختمان‌های مسکونی
- استفاده در ساخت مراکز تفریحی و خدماتی
- استفاده در ساخت سازه‌های مرتفع و آسمان‌خراش‌ها و …
مهم‌ترین نکات اجرای سقف کوبیاکس
اجرای سقف‌های کوبیاکس همانند انواع سقف‌های دیگر بایدها و نبایدهای مختلفی دارد و لازم است که به نکات مختلفی توجه داشت که مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
- بتنی که در این سقف به کار می‌رود باید بتن معمولی با اسلامپ حدود ۱۰ تا ۱۱ سانتی‌متر باشد.
- محل داکت های تأسیساتی و بازشوها باید قبل از بتن‌ریزی مشخص شوند.
- برای باز کردن قالب‌ها بهتر است که تمامی جک‌ها باز نشوند تا از فشارهای ناگهانی جلوگیری شود.
- در ساختمان‌هایی که تعداد طبقات بالایی دارند بهتر است در کنار کوبیاکس از دیوارهای برشی استفاده شود.
- برای اجرای این سقف نیازی به استفاده از روان کننده‌ها نیست و کروی بودن گوی‌های کوبیاکس بتن‌ریزی را راحت‌تر کرده است.
- حداقل ضخامت بتن پوششی که بین گوی‌های بالا و پایین قرار می‌گیرد باید ۵ سانتی‌متر باشد
- در فضای خالی و در اطراف ستون‌ها و دیوارها باید برای حفظ فاصله شبکه مش بالایی و پایینی و افزایش ظرفیت برشی از میلگردهای رکابی استفاده شود.
انواع قالب‌های کوبیاکس
قالب‌های کوبیاک امروزه در سه دسته اصلی وجود دارند و هر کدام از آنها می‌توانند در اجرای سقف ساختمان‌های مختلفی به کار بروند.
- Cobiax Eco-Line برای سقف‌هایی با دهانه بلند و ضخامت زیاد به کار می‌رود و قدیمی‌ترین نوع آن است و ماژول‌های آن از ۵ تا ۸ قابل کروی و یک المان نگه‌دارنده فولادی ساخته می‌شوند.
- Cobiax Slim-Line از المان‌های بیضوی برخوردار بوده و نصب و جابجایی راحت‌تری دارد. این سیستم برای سقف‌هایی با دهانه بزرگ و ضخامت کم مناسب بوده و ماژول‌های آن از ۶ تا ۷ قالب بیضوی (دوتکه) و دو المان نگه‌دارنده فولادی تشکیل می‌شوند.
- Cobiax CLS با استفاده از قالب‌های مربعی – بیضوی انجام شده و نصب راحت‌تری دارد و در مقایسه با سایر قالب‌ها از ایمنی و عملکرد بهتری برخوردار است.
هزینه اجرای سقف کوبیاکس
به‌صورت کلی سقف‌های کوبیاکس از جمله سقف‌های مقرون‌به‌صرفه‌ای هستند که می‌توان در پروژه‌های مختلف به کار برد. برای برآورد هزینه‌های اجرای این سقف لازم است که به مواردی همچون نوع پروژه، مساحت سقف‌ها، میزان قالب‌های مورد نیاز، نوع قالب‌های کوبیاکس، مصالح مورد نیاز، هزینه‌های حمل‌ونقل، هزینه‌های اجرا و …توجه داشت. در مقاله دیگری از سایت مادفوم با عنوان افزایش قیمت یونولیت سقفی به بررسی عوامل مؤثر برافزایش قیمت یونولیت پرداخته شده که مطالعه آن می‌تواند مفید باشد.
جمع‌بندی نهایی
سقف‌های کوبیاکس به عنوان یکی از سقف‌های مدرن ساختمانی می‌توانند مزیت‌های متعددی داشته باشند و امروزه در ساخت انواع ساختمان‌های بیمارستانی، مدارس، مجتمع‌های تجاری، مجتمع‌های اداری، مجتمع‌های تفریحی و خدماتی و … کاربرد دارند.
