در دهه‌های اخیر صنعت ساختمان‌سازی تحت تأثیر پیشرفت تکنولوژی و علوم مدرن بوده و مصالح جدیدی همچون بلوک‌های پلی استایرن، دیوارهای پیش ساخته، پنل های گچی و … جایگزین بسیاری از مصالح سنتی و قدیمی شده‌اند. در اصل می‌توان کشف یونولیت در سال ۱۸۳۹ را یک نقطه عطف مهم در صنایع مختلفی همچون ساختمان‌سازی دانست چرا که پلی استایرن یا یونولیت به واسطه ویژگی‌هایی همچون طول عمر بالا، قیمت مناسب، مقاومت بالا در برابر فشار و ضربه، مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، قابلیت بازیافت و … تحول بزرگی در این صنعت ایجاد کرده و استفاده از آن مزیت‌های متعددی دارد. در ادامه مطلب به بررسی کامل بلوک‌های پلی استایرن، ویژگی‌ها، قابلیت‌ها و کاربردهای آنها پرداخته می‌شود.
معرفی بلوک‌های پلی استایرن
در حقیقت یونولیت سقفی یا بلوک پلی استایرن یک ماده پلیمری است که از نوعی پلاستیک تهیه شده از استایرن مونومر تولید می‌شود. بیش از ۹۰ درصد حجم این ماده از هوا بوده به همین دلیل از وزن بسیار کمی برخوردار است و هیچ واکنش شیمیایی نیز انجام نمی‌دهد. یونولیت دارای ساختاری متخلخل بوده و با نام‌های دیگری همچون استایروفوم، پلاستوفوم، پلی استایرن انبساطی یا EPS و آکاسیف نیز شناخته می‌شود. همانطور که گفته شد این ماده به شکلی تصادفی در سال ۱۸۳۹ توسط ادوارد سیمون کشف شد.
فرآیند تولید بلوک‌های پلی استایرن در سه مرحله پیش انبساط، تثبیت و شکل‌دهی انجام شده و دانه‌های پلی استایرن با پنتان آغشته و در دمای بیشتر از ۹۰ درجه سانتی گراد پیش فوم می‌شوند. بعد از افزایش حجم مواد اولیه و به تعادل رسیدن دانه‌های گرانول، قالب‌گیری شده و در نهایت توسط دستگاه‌های cnc یا المنت‌های برقی به انواع بلوک‌های سقفی، دیواری، ورقه‌ای و … تبدیل می‌شوند.
کاربردهای یونولیت
همانطور که گفته شد یونولیت یا پلی استایرن از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردارند به همین دلیل امروزه در بسیاری از صنایع از استفاده‌های بی‌شماری برخوردارند. در حقیقت هر کدام از انواع بلوک‌های یونولیت سقفی، یونولیت‌های دیواری، یونولیت‌های ورقه‌ای، یونولیت‌های فشرده، یونولیت‌های فوق فشرده و حتی یونولیت‌های تزریقی می‌توانند در صنایع مختلفی همچون ساختمان‌سازی، خودروسازی، بسته‌بندی، کشاورزی، غذا و دارو، لوازم‌خانگی، پتروشیمی، نفت، دامداری و شیلات و … استفاده شوند. استفاده از بلوک‌های پلی استایرن در صنعت ساختمان امروزه رواج بسیار زیادی پیدا کرده و این ماده در دیوارها، سقف‌ها و حتی کف ساختمان‌ها به منظور صرفه‌جویی در انرژی، کاهش وزن ساختمان، کاهش هزینه‌ها و … به کار می‌رود.
مزیت‌های ساخت‌وساز با بلوک‌های پلی استایرن
استفاده از سقف سبک پلی استایرن امروزه رواج بسیار زیادی پیدا کرده و بلوک‌های یونولیتی تقریباً در تمامی پروژه‌های مسکونی، اداری، صنعتی، تجاری و … استفاده می‌شوند. با توجه به ویژگی‌هایی که بلوک‌های پلی استایرن دارند استفاده از آنها می‌تواند مزیت‌های متعددی داشته باشد که مهم‌ترین آنها به شرح زیر می‌باشند:
- این بلوک‌ها می‌توانند عایق بسیار خوبی برای رطوبت، حرارت و صوت باشند به همین دلیل می‌توانند در کاهش مصرف انرژی‌ها نقش بسیار ویژه‌ای داشته باشند.
- با توجه به وزن بسیار کمی که دارند می‌توانند نقش پررنگی در کاهش وزن کلی ساختمان داشته باشند و این می‌تواند به افزایش ایمنی ساختمان خصوصاً در برابر عواملی همچون زلزله کمک ویژه‌ای بکند.
- بلوک‌های یونولیتی می‌توانند مصرف مصالح سنتی و قدیمی مانند بلوک‌های سفالی و سیمانی را به شکل قابل توجهی کاهش بدهند چرا که هر بلوک یونولیتی می‌تواند حجمی معادل ۵ بلوک سیمانی را اشغال کرده در حالی که از وزن بسیار کمتری برخوردار است.
- بلوک‌های پلی استایرن از جمله موادی هستند که هیچ‌گونه آسیب زیست‌محیطی ندارند و می‌توانند دوباره و چندباره بازیافت شوند.
- این مواد در برابر رطوبت، زنگ‌زدگی، خوردگی، حشرات و … مقاومت بسیار زیادی دارند و می‌توانند در تأمین آسایش و امنیت ساختمان نقش مؤثری داشته باشند.
- قیمت این مواد در مقایسه با انواع مصالح ساختمانی دیگر بسیار به‌صرفه بوده و می‌تواند در کاهش هزینه‌های کلی ساخت‌وساز پررنگ باشند.
- استفاده از بلوک‌های پلی استایرن باعث می‌شود که سرعت ساخت‌وساز پروژه‌ها بسیار افزایش پیدا کند و زمان اتمام پروژه‌ها را کوتاه‌تر نماید.
- یونولیت مقاومت بسیار زیادی در برابر فشار، ضربه و تنش دارد به همین دلیل می‌تواند به افزایش استحکام و مقاومت ساختمان کمک کرده و باعث طول عمر بیشتر آن شود.
معایب استفاده از بلوک‌های پلی استایرن
بلوک پلی استایرن یا یونولیت در کنار تمامی مزیت‌هایی که دارند می‌توانند معایبی نیز داشته باشند و در زمان ساخت‌وساز با این مواد لازم است که به این نقاط ضعف توجه ویژه‌ای داشت.
- بلوک‌های پلی استایرن در برابر حلال‌های آلی مقاومت کمی دارند.
- این مواد در شرایطی که با رنگ‌های روغنی رنگ شوند قابلیت اشتعال پیدا خواهند کرد.
- تعدادی از یونولیت‌ها دارای ترکیباتی همچون کلرو فلورو کربن‌ها هستند که می‌توانند برای محیط زیست مضر باشند.
- نمی‌توان از پلی استایرن در ترکیبات با فویل‌های عایق MPVC استفاده کرد.
قیمت بلوک‌های پلی استایرن
بلوک‌های پلی استایرن به عنوان یکی از مصالح پرکاربرد در ساختمان‌سازی شناخته می‌شوند و امروزه برندها و شرکت‌های متعددی در سراسر جهان در زمینه تولید آنها فعالیت دارند به همین دلیل قیمت آنها تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارد که مهم‌ترین آنها به شرح زیر هستند:
- میزان دانسیته و چگالی پلی استایرن
- ویژگی‌ها و خصوصیات فیزیکی و شیمیایی بلوک‌های یونولیت
- حجم و ابعاد بلوک‌ها
- نرخ ارز و نوسانات آن
- میزان عرضه و تقاضا
- نوع اسکلت ساختمان‌ها و تعداد طبقات و ارتفاع طبقات
- داشتن علامت استاندارد و مدت زمان گارانتی آن
- هزینه‌های حمل‌ونقل و …
جمع‌بندی نهایی
بلوک‌های پلی استایرن به عنوان یکی از مصالح مدرن ساختمان‌سازی شناخته می‌شوند که استفاده از آنها به واسطه داشتن ویژگی‌هایی همچون وزن کم، مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، مقاومت در برابر فشار و تنش، قیمت مناسب، قابلیت بازیافت، طول عمر بالا و … می‌تواند مزایای متعددی داشته باشد. کاهش زمان ساخت‌وساز، افزایش ایمنی ساختمان، عایق‌بندی ساختمان، کاهش هزینه‌ها، کاهش مصرف مصالح و … از مهم‌ترین مزیت‌های استفاده از این مواد هستند.
