فرآیند آکوستیک و دمپینگ خودرو که در اصل به منظور کاهش ارتعاشات و صداهای مزاحم در داخل کابین می‌باشد امروزه بسیار مورد توجه قرار گرفته و افراد برای آسایش بیشتر در داخل خودروهای خود اقدام به عایق‌بندی داخل ماشین خود می‌کنند. مواد و متریال های متعددی وجود دارند که در برابر صوت عایق مناسبی می‌باشند و می‌توانند برای عایق‌بندی خودروها استفاده شوند. در ادامه این مطلب به بررسی انواع صداگیرها و عایق صوتی خودرو پرداخته خواهد شد.
منظور از عایق‌بندی خودرو
عایق‌بندی خودرو (soundproofing) در اصل به فرآیندی گفته می‌شود که طی آن از مواد عایق صوتی و حرارتی برای کاهش نویز، ارتعاشات و انتقال حرارت در خودرو استفاده خواهد شد. از جمله مهم‌ترین دلایل عایق‌بندی خودروها می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- کاهش نویز و صداهای خارجی مانند صدای تایرها، صدای موتور، صدای محیط خارج، صدای باد و …
- بهبود کیفیت صدای داخل خودرو و کاهش نویزهای مزاحمش
- کاهش ارتعاشات خودرو در زمان رانندگی و …
- جلوگیری از انتقال حرارت در فصول گرم و سرد سال و تثبیت دمای داخلی ماشین
- افزایش عمر قطعات خودرو
انواع عایق صوتی خودرو
عایق‌بندی خودرو می‌تواند مزیت‌های متعددی داشته و نقش مؤثری در آسایش بیشتر سرنشینان و طول عمر قطعات خواهد داشت. از جمله بهتری عایق‌های صوتی که می‌توان برای صداگیری خودروها به کار برد می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
-
فوم الاستومری
فوم الاستومری نوع عایق سلول بسته است و می‌تواند نقش زیادی در جلوگیری از نفوذ صدا با داخل کابین خودرو داشته باشد. این عایق را می‌توان در بخش‌های مختلفی از خودرو مانند درب‌ها، سقف، پشت داشبورد و همچنین کف خودرو به کار برد. فوم الاستومری همانند یونولیت بسته بندی علاوه بر عایق صوتی می‌تواند عایق حرارتی نیز باشد و در تثبیت دمای داخلی خودرو مؤثر باشد.
-
نمد ریسایکل
نمد ریسایکل یا نمد خودرویی نیز نوعی از عایق‌های کاربردی و رایج در صنعت خودرو است که از نوعی الیاف نخی ساخته می‌شود و از یک وزن مخصوص برخوردار است و می‌توان در کاهش فرکانس‌های صوتی بسیار مؤثر باشد. بسیاری از خودروسازها به صورت فابریک از این عایق برای عایق‌بندی بخش‌های مختلف خودرو استفاده می‌کنند. این عایق می‌تواند در ترکیب با عایق‌های سلول بسته مانند فوم الاستومری راندمان بهتری داشته باشد و فضای داخل کابین را کاملاً بی‌صدا کند.
-
ورق دمپینگ
ورق‌های دمپینگ (Damping Sheet) نیز نوعی عایق صوتی خودرو هستند که در سال‌های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند و انواع مختلفی همچون دمپینگ بلاک گلد و دمپینگ بلاک سیلور دارند. این ورق‌ها علاوه بر صداگیری خودرو می‌توانند کارایی و راندمان سیستم صوتی را نیز بهبود ببخشند و لرزش‌ها و ارتعاشات داخلی فضای کابین را حذف نمایند. ورق دمپینگ در بخش‌های مختلف ماشین مانند درب، داشبورد، سقف، کاپوت و … استفاده می‌شود.
-
فوم شانه تخم مرغی
این فوم‌ها در اصل نوع دیگری از فوم‌های الاستومری هستند که به شکل شانه تخم مرغ تولید شده و می‌توانند راندمان بسیار خوبی در کاهش ارتعاشات و فرکانس‌های صوتی داخل ماشین داشته باشند. این فوم حتی در ساخت استودیوهای صدابرداری نیز به کار می‌رود و می‌تواند در بخش‌های مختلف خودرو عملکرد مثبتی داشته باشد.
-
عایق پلی اتیلن
این عایق صوتی خودرو نیز نوعی عایق سلول بسته است که می‌تواند عملکرد خوبی در صداگیری داخل خودرو داشته باشد به شرطی که ضخامت آن به شکل مناسب و دقیق انتخاب شود (بیشتر از ۲۰ میل). این عایق معمولاً در سقف و درب خودرو استفاده می‌شود و در کنار صداگیری می‌تواند به عنوان عایق حرارتی نیز عملکرد خوبی داشته باشد.
-
ابرهای ریباند
ابرهای ریباند نیز یکی از انواع عایق‌های صوتی هستند که می‌توانند به عنوان عایق صوتی خودرو عملکرد مناسبی داشته باشند. این عایق در حقیقت از مواد بازیافتی ابرهای ریسایکل تولید می‌شود و می‌تواند دانسیته بالایی داشته باشد و همین امر باعث می‌شود که در برابر نفوذ صوت مقاومت بالایی داشته باشد. از ابر ریباند می‌توان در قسمت‌های مختلفی از خودرو مانند سقف، درب، جعبه، کف و … استفاده کرد. این عایق معمول در ماشین‌های بزرگ مانند پاترول، لندکروز، پاژرو، رونیز، رنجرور، بیوک و… کاربرد بیشتری دارد و می‌تواند ارتعاشات و صداها را تا حد زیادی از بین ببرد.
-
فوم یونولیتی
فوم‌های یونولیتی یکی دیگر از انواع عایق‌های صوتی است که امروزه در صنعت خودرو نیز مورد توجه قرار گرفته است. فوم یونولیتی می‌تواند علاوه بر صداگیری عملکرد مثبتی به عنوان عایق رطوبتی و عایق حرارتی نیز داشته باشد. این عایق نیز همانند فوم‌های الاستومری می‌تواند در بخش‌های مختلف از خودرو مانند درب، کف و … استفاده شود. در مقاله دیگری تحت عنوان فوم سقفی به بررسی کامل فوم سقفی، ویژگی‌ها و کاربردهای آن پرداخته شده که می‌تواند اطلاعات مفیدی به خواننده ارائه کند.
-
عایق صوتی مرکب
عایق‌های مرکب نیز نوعی عایق صوتی خودرو به شمار می‌روند که از ترکیب مواد و متریال های مختلفی همچون فوم، نمد و ورق دمپینگ تشکیل می‌شوند و می‌توانند راندمان و عملکرد بسیار خوبی در صداگیری داخل ماشین داشته باشند. این عایق‌ها در حقیقت نسخه بهبود یافته عایق‌های معمولی هستند.
-
عایق‌های صوتی ماسه‌ای یا سربی
یکی دیگر از انواع عایق‌های صوتی که می‌توان برای کاهش ارتعاشات و فرکانس‌های صوتی داخل خودرو به کار برد، عایق‌های صوتی ماسه‌ای یا سربی می‌باشند. این عایق‌ها از ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی برخوردارند و برای خودروهای خاصی کارایی دارند چرا که وزن بالایی دارند.
-
عایق MLV
MLV یا وینیل با وزن بالا نوعی عایق صوتی است که به عنوان سد صوتی آکوستیک شناخته می‌شود. این ماده در اصل نوعی ماده متراکم و انعطاف‌پذیر است که می‌تواند انتقال صدا را کاملاً مسدود کند. این عایق می‌تواند بخش‌های مختلف خودرو از جمله درب، سقف، کفریال صندوق و … را به خوبی‌صداگیری کند و از ارتعاشات داخل خودرو کم نماید.
-
عایق فوم اسپری
عایق فوم اسپری هم از جمله عایق‌های صوتی است که می‌تواند برای همه خودروها کاربردی باشد. این عایق در اصل به شکل اسپری به نواحی مختلف پاشیده شده و می‌تواند مناطقی که دارای اشکال نامنظم هستند را به بهترین شکل ممکن صداگیری کند. این عایق می‌تواند در همه بخش‌های خودرو به کار برود اما معمولاً برای داخل چرخ یا شاسی‌ها، زیر خودرو و شکاف‌های بدنه و … به کار می‌رود. این عایق همچون یونولیت دیواری می‌تواند در برابر صوت، حرارت و رطوبت راندمان بالایی داشته باشد به همین دلیل محبوبیت بالایی دارد.
جمع‌بندی نهایی
ورود سر و صدا و ارتعاشات مختلف به داخلی کابین خودرو می‌تواند منجر به سلب آسایش سرنشینان آن شود به همین دلیل امروزه فرآیند عایق‌بندی و دمپینگ اهمیت بالایی پیدا کرده است. از جمله بهترین عایق‌های صوتی که در خودروها به کار می‌روند می‌توان به فوم الاستومری، نمد ریسایکل، ورق دمپینگ، فوم شانه تخم مرغی، عایق پلی اتیلن، ابرهای ریباند، فوم یونولیتی، عایق صوتی مرکب، عایق‌های صوتی ماسه‌ای یا سربی، عایق MLV، عایق فوم اسپری و … اشاره کرد.
