صنعت ساختمان سازی از جمله پویاترین صنایع در سراسر جهان به شمار می‌رود چرا که مسکن به عنوان یکی از نیازهای اولیه انسان اهمیت و ارزش بسیار زیادی دارد به همین دلیل امروزه این صنعت به شدت مورد توجه سرمایه گذاران قرار گرفته است. هرچند که ساختمان‌سازی می‌تواند سودآوری و منافع مالی بالایی داشته باشد اما قطعاً نیازمند دانش و تخصص بالایی است. در ادامه مطلب به بررسی کامل مراحل و راهنمای کامل ساختمان سازی پرداخته خواهد شد.
صفر تا صد ساختمان سازی
می‌توان گفته تقریبا همه افراد اطلاعات اولیه‌ای در مورد ساختمان‌سازی و مراحل آن دارند و با نحوه استفاده از مصالح آشنایی دارند اما همان‌طور که گفته شد ساختمان‌سازی یک کار کاملاً تخصصی است و نیاز به مهارت و دانش دارد. به واسطه پیشرفت علوم و تکنولوژی‌ها و همچنین تغییر سلیقه مردم، صنعت ساختمان‌سازی نیز پیشرفت قابل توجه داشته و می‌توان سبک‌های معماری مختلفی را مشاهده کرد. به صورت کلی مراحل اصلی و صفر تا صد ساختمان‌سازی به شرح زیر می‌باشند:
تهیه کردن زمین مناسب برای ساختمان سازی
اولین مرحله و اصلی‌ترین مرحله از ساختمان‌سازی تهیه زمین مناسب با نوع پروژه‌ای است که قرار است اجرا شود. برای تهیه زمین نیز لازم است که فاکتورهایی همچون موقعیت جغرافیایی زمین، امکانات رفاهی پیرامون زمین، دسترسی به امتیازات و… در نظر گرفته شود.
تهیه نقشه ساختمان
طراحی نقشه و پلان از مهم‌ترین مراحل ساختمان‌سازی به شمار می‌رود چرا که نقشه ساختمان می‌تواند مسیر ساخت و ساز و پیشرفت کار را تعیین کند. نقشه‌کشی ساختمان یک کار کاملاً تخصصی بوده و باید توسط مهندسان انجام شود چرا که باید جزئیاتی همچون میزان متراژ زیر بنا، تعداد طبقات، نوع کاربری و … در نقشه گنجانده شود به شیوه‌ای که مورد تائید ارگان‌های مربوطه مانند شهرداری قرار بگیرد. در حقیقت بعد از آنکه کارفرما مدارک لازم را برای شهرداری ارسال کرد می‌تواند برای نقشه‌کشی اقدام نماید.
بعد از آنکه نقشه ساختمان توسط مهندس نقشه‌کشید آماده شد باید دوباره به سازمان شهرداری ارسال شود تا تائیدیه های پایانی را دریافت کند و در نهایت پروانه ساخت ساختمان‌سازی برای کارفرما صادر شود. یکی از مهم‌ترین نکات در ساختمان‌سازی حفظ پروانه است چرا که شهرداری قادر است در صورت مشاهده تخلف اقدام به لغو مجوز و پروانه نماید و یا جریمه‌های مختلفی برای کارفرما در نظر بگیرد.
گودبرداری ساختمان
مرحله سوم از ساختمان‌سازی بعد از نقشه‌کشی گودبرداری است. در راهنمای کامل ساختمان سازی و در این مرحله گود برداری بر اساس نقشه انجام می‌شود و این عملیات می‌تواند تحت تأثیر فاکتورهای مختلفی همچون نوع پروژه، تعداد طبقات، میزان بار وارد شده به فونداسیون و… قرار داشته باشد.
تمامی موارد گفته شده باید توسط مهندسان اجرایی ارزیابی شوند گودبرداری به صورت دقیق و علمی انجام شود چرا که در صورت اجرای نادرست گودبرداری ممکن است در آینده مشکلات و چالش‌های متعددی ساختمان و ساکنان ایجاد شود.
بتن‌ریزی و آرماتوربندی
مرحله بعدی از ساختمان‌سازی که از اهمیت و ارزش بالایی نیز برخوردار است، بتن‌ریزی و آرماتوربندی است. بتن‌ریزی اولیه معمولا ۱۰ تا ۱۵ سانتی‌متر خواهد بود و این بتن به منظور افزایش ظرفیت خاک و آماده‌سازی آن برای تحمل فشار فونداسیون به کار می‌رود. آرماتوربندی نیز با استفاده از میلگردهای جوش خورده در زیر بنا انجام می‌شود و می‌تواند فشارهای ناشی از زلزله و … را تحمل کند. اجرای بتن‌ریزی و آرماتوربندی با توجه به آنکه از مراحل اولیه ساختمان‌سازی هستند از اهمیت بالایی برخوردارند و باید به بهترین شکل ممکن انجام شوند.
قالب بندی و بتن ریزی
قالب بندی به عنوان مرحله پنجم ساختمان‌سازی شناخته می‌شود و هدف از اجرای آن فراهم کردن یک بستر مناسب برای بتن‌ریزی اصلی ساختمان است. در این مرحله از قالب‌های چوبی یا پلیمری استفاده می‌شود به‌گونه‌ای که قابل به بتن نچسبد و سپس بتن‌ریزی انجام خواهد شد. بتن‌ریزی از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که کیفیت بتن و نحوه اجرای آن می‌تواند در استحکام و پایداری اسکلت ساختمان نقش پررنگی داشته باشد و باید به دقت بالایی انجام شود.
اسکلت بندی ساختمان
بعد از قالب بندی و بتن ریز نوبت به اسکلت‌بندی سازه می‌رسد که در حقیقت چهارچوب اصلی سازه خواهد بود. اسکلت ساختمان می‌توان از نوع فلزی یا سیمانی باشد و هر کدام از آن‌ها می‌توانند قواعد و استانداردهای خاص خود را داشته باشند و از مزایا و معایب ویژه‌ای برخوردارند. این اسکلت‌ها می‌توانند از نظر میزان تحمل بار، تعداد طبقات، هزینه‌های اجرایی، میزان امنیت و … باهم متفاوت باشند و هر کدام می‌توانند برای پروژه‌های مختلفی مناسبی باشند.
ساخت سقف ساختمان
مرحله هفتم که در راهنمای کامل ساختمان سازی باید مورد توجه ویژه‌ای قرار بگیرد اجرای سقف است که بعد از اتمام اسکلت‌بندی انجام خواهد شد. اجرای سقف با نام طاق زنی نیز شناخته می‌شود و در آن سقف سازه به چند دهنه مختلف تقسیم می‌شوند و با استفاده از تیرچه های فلزی به بخش‌های کوچک‌تر تقسیمی می‌شود و در نهایت با استفاده از مصالحی همچون تری دی پنل، آجر، بلوک‌های سیمانی،… پر می‌شوند. امروزه سقف ساختمان ها می‌تواند به روش‌های مختلفی اجرا شود و ده‌ها نوع سقف مختلف در صنعت ساختمان‌سازی استفاده می‌شود و هر کدام می‌توانند مزیت‌ها و معایب خاص خود را داشته باشند.
دیوار چینی ساختمان
در مرحله هشتم از ساختمان‌سازی نوبت به اجرای دیوارها می‌رسد که با استفاده از مصالح مختلفی همچون آجر، بلوک، تری دی پنل ها و … انجام می‌شود. دیوار چینی ساختمان نیز از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که بسیاری از تاسیسات ساختمانی بر روی دیوارها اجرا می‌شوند.
اجرای تأسیسات
بعد از اجرای دیوار و دیوارچینی ساختمان نوبت به اجرای تاسیسات می‌رسد و در این مرحله باید کارهایی همچون لوله کشی گاز، لوله کشی آب، اجرای سیم کشی شبکه برق و… انجام شود. هر کدام از عملیات گفته شده می‌توانند مراحل مختلفی داشته باشند و باید توسط افراد متخصص و ماهر انجام شوند چرا که بسیاری از این تاسیسات بعد از اتمام کار ساختمان‌سازی قابلیت ترمیم و تعمیر نداشته و یا هزینه‌های زیادی به همراه خواهند داشت.
پوشش دیوار، نصب در و پنجره و کفسازی
در مرحله پایانی ساختمان‌سازی نوبت به اجرای پوشش دیوارها و نصب در و پنجره می‌رسد. البته باید توجه داشت که هر کدام از موارد گفته شده می‌توانند جزئیات خاص خود را داشته باشند.
جمع‌بندی نهایی
ساختمان‌سازی اگرچه امروزه رونق بالایی پیدا کرده است و مقصد بسیاری از سرمایه گذاری‌های کلان شده است اما نیاز به دانش، تخصص و مهارت بالایی دارد. در حقیقت بدون استفاده از راهنمای کامل ساختمان سازی نمی‌توان عملکرد مناسبی در این حوزه داشت. تهیه زمین، نقشه کشی، گود برداری، بتن ریزی و آرماتور بندی، قالب بندی و اسکلت بندی و … از مهم‌ترین مراحل ساختمان سازی است که باید تحت استانداردها، اصول و قوانین مشخص اجرایی شوند.
