فوم یا یونولیت از جمله مواد پلیمری است که در چند دهه اخیر جایگاه ویژه‌ای در صنایع مختلف خصوصاً ساختمان‌سازی، بسته‌بندی، عایق‌بندی و … پیدا کرده و به واسطه ویژگی‌ها و مزایای منحصربه‌فردی که دارد از کاربردهای متعددی برخوردار است. فوم‌ها می‌توانند از تنوع بالایی از نظر میزان دانسیته و چگالی، ابعاد و اندازه‌ها، کاربردها، نوع مواد تشکیل دهنده، نحوه تولید، استانداردهای تولید و … برخوردار بوده و هر کدام از آنها ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی دارند. یونولیت یا فوم فشرده یکی از انواع فوم‌های پلیمری است که در مقایسه با سایر فوم‌ها از دانسیته بیشتری برخوردار است و می‌تواند کاربردها و استفاده‌های ویژه‌تری داشته باشد. در ادامه این مطلب به بررسی کاربرد فوم ورق فشرده و ویژگی‌های آن پرداخته خواهد شد.
فوم ورق فشرده چیست؟
فوم یا یونولیت فشرده در حقیقت نوعی فوم است که از تراکم بسیار زیادی برخوردار بوده و به روش سلول بسته تولید می‌شود به همین دلیل می‌تواند استحکام بالایی داشته باشد و در برابر نفوذ آب و مایعات بسیار مقاوم خواهد بود. این فوم‌ها اولین بار در دهه‌های ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ میلادی و از ماده پلی‌اتیلن تولید شدند و به دلیل ویژگی‌های منحصربه‌فردی که دارند به سرعت در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گرفتند.
انواع فوم ورق فشرده
فوم‌های فشرده همانند یونولیت بسته بندی و انواع یونولیت‌های دیگر می‌توانند بر اساس فاکتورها و پارامترهای متعددی دسته‌بندی شده و از ویژگی‌ها و کاربردهای مختلفی برخوردار باشند. مهم‌ترین پارامتر دسته‌بندی این فوم‌ها جنس مواد اولیه سازنده آنها است و بر همین اساس این فوم‌ها شامل موارد زیر خواهند بود:
- فوم فشرده پلی‌اتیلن که در گذشته بیشتر مورد استفاده قرار می‌گرفت اما مقاومت پایین آن باعث کاهش و محدودیت کاربردهای آن شده است.
- فوم پلی‌اورتان گه نسبت به فوم پلی‌اتیلن برتری‌های قابل توجهی داشته و در صنایع مختلفی استفاده خواهد شد.
- فوم فشرده EVA (اتیلن وینیل استات) که به دلیل خاصیت الاستیسیته و مقاومت بالا در برابر آب می‌تواند در صنایعی همچون عایق‌بندی، کفش، پوشاک و … کاربردهای متعددی داشته باشد.
- فوم فشرده نئوپرن که در برابر آب و مواد شیمیایی مقاومت بالایی داشته و می‌تواند در تولید تجهیزات ورزشی، عایق‌بندی و … استفاده شود.
- فوم فشرده پلی استایرن که از رایج‌ترین و پرمصرف‌ترین فوم‌های فشرده بوده و کاربردهای متعددی در بسته‌بندی، عایق‌بندی، ساختمان‌سازی و صنایع تولیدی دارد.
- علاوه بر نوع مواد اولیه و سازنده فوم‌های فشرده، این فوم‌ها بر اساس ویژگی و کاربردها نیز شامل انواع مختلفی همچون فوم فشرده سخت، فوم فشرده ویژه، فوم فشرده پشت چسب‌دار، فوم فشرده ضخیم، فوم‌های خاص، فوم فشرده آکوستیک،فوم ضدضربه، فوم فشرده سیلیکونی، فوم فشرده حرارتی و فوم فشرده براق می‌باشند که هر کدام ویژگی‌ها و کاربردهای منحصربه‌فردی دارند.
ویژگی‌ها و مزایای فوم ورق فشرده
در حقیقت کاربرد فوم ورق فشرده برگرفته از ویژگی‌ها و مزایایی است که این ماده دارد. فوم‌های فشرده همچون فوم سقفی و انواع فوم‌های دیگر از ویژگی‌ها و مزیت‌های منحصربه‌فردی برخوردار است که مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
- قابلیت جذب ضربه و ارتعاش بالا
- برخورداری از انعطاف‌پذیری کم در مقایسه با فوم‌های معمولی
- داشتن برگشت‌پذیری نسبتاً پایین به دلیل فرایند تولید خاص (سلول بسته)
- مقاومت بالا در برابر آب و نفوذ مایعات
- مقاومت بالا در برابر حرارت، رطوبت و صوت
- برخورداری از پایداری بالا در برابر شرایط محیطی مختلف
- داشتن چگالی و دانسیته بالای ۴۰ کیلوگرم بر مترمربع
- برخورداری از مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی و اسیدی
- برش‌پذیری و شکل‌پذیری عالی
- پایداری در برابر اشعه فرابنفش و برخورداری از وزن پایین
- سازگاری با محیط‌زیست و طول عمر بالا و …
کاربرد فوم ورق فشرده
ویژگی‌ها و مزیت‌هایی که برای یونولیت‌های فشرده عنوان شدند باعث شده‌اند که این ماده از کاربردهای متعددی برخوردار باشد و در صنایع مختلفی مورد استفاده قرار بگیرد. از جمله مهم‌ترین کاربردهای این ماده پلیمری می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
عایق‌کاری و بسته‌بندی
فوم ورق فشرده به دلیل ساختار سلول بسته خود مقاومت بالایی در برابر رطوبت، حرارت و صوت دارد به همین دلیل می‌تواند برای عایق‌کاری ساختمان، ماشین و … به کار برود. این ماده می‌تواند از اتلاف انرژی جلوگیری کند. همچنین فوم فشرده مقاومت بالایی در برابر فشار و ضربه دارد و می‌تواند برای بسته‌بندی انواع لوازم به کار برود و از آنها در برابر عوامل بیرونی محافظت نماید.
ساخت تجهیزات ورزشی و خانگی
یکی دیگر از مهم‌ترین کاربردهای فوم ورق فشرده ساختن تجهیزات ورزشی است چرا که این ماده در برابر فشار و ضربه مقاومت بالایی داشته و به دلیل ساختار سلول بسته‌ای که دارد از برگشت‌پذیری کمتری برخوردار است. این فوم‌ها همچنین در ساخت و تولید انواع لوازم خانگی مانند مبلمان کارایی بالایی دارند و می‌توانند طول عمر بالایی داشته باشند.
صنعت ساختمان‌سازی
فوم فشرده و انواع فوم‌های سقفی، دیواری، تزریقی و … می‌توانند در ساختمان‌سازی کاربردهای متعددی داشته باشند. این فوم در ساختمان‌سازی به‌منظور عایق گرما و سرما و با هدف جلوگیری از اتلاف انرژی کاربرد داشته و در سقف و دیوار از آن استفاده می‌شود. علاوه بر این، فوم فشرده در ساختمان‌سازی هم می‌تواند عایق صدا و ضربه‌گیر باشد و در کف‌سازی هم نقش پررنگی دارد.
صنعت خودرو
فوم ورق فشرده به واسطه ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی منحصربه‌فرد خود می‌تواند در صنعت خودروسازی و در تولید قطعات داخلی نقش پررنگی داشته باشد. این ماده در برابر فشار، ضربه، حرارت، مواد شیمیایی، رطوبت و … مقاومت بالایی دارد و برای ساخت صندلی و قطعات دیگر به کار می‌رود.
تجهیزات پزشکی
فوم‌های فشرده می‌توانند در تولید وسایل پزشکی مانند پدهای محافظتی، وسایل ارتوپدی و تشک‌های طبی استفاده‌های متعددی داشته باشند. این فوم‌ها می‌توانند در کاهش فشارها و افزایش راحتی بیماران در بخش‌های مختلف پزشکی مؤثر باشند.
حمل‌ونقل و بسته‌بندی
دیگر کاربرد فوم ورق فشرده که اهمیت و ارزش زیادی دارد، استفاده آن در صنعت حمل‌ونقل و بسته‌بندی است. در حقیقت این ماده می‌تواند برای محافظت از لوازم و قطعات حساس بسیار کاربردی باشد چرا که مقاومت بالایی در برابر فشار، ضربه، رطوبت، نور خورشید و … دارد.
علاوه بر موارد گفته شده فوم ورق فشرده می‌تواند در صنایع الکترونیک، ساخت تجهیزات محافظتی، صنعت کفش و پوشاک، صنعت فرش، صنعت لوله و اتصالات و مواد پلیمری و … کاربردهای متعددی داشته باشد.
قیمت فوم ورق فشرده
قیمت یونولیت یا فوم فشرده می‌تواند تحت تأثیر فاکتورها و پارامترهای متعددی باشد که مهم‌ترین آنها شامل نوع فوم و کاربردهای آن، مواد سازنده فوم، میزان چگالی و دانسیته، ابعاد و اندازه‌ها و استانداردهای تولید، حجم و مقدار فوم خریداری شده، برند و شرکت سازنده فوم، مدت زمان گارانتی و … خواهند بود.
جمع‌بندی نهایی
فوم ورق فشرده نوعی ماده پلیمری است که می‌تواند از موادی همچون پلی‌اتیلن، پلی‌اورتان، اتیلن وینیل استات، پلی استایرن و … و تحت فرایند سلول بسته تولید شود. این ماده از ویژگی‌ها و مزیت‌های متعددی همچون وزن کم، چگالی بالا، مقاومت در برابر رطوبت، حرارت و صوت، مقاومت شیمیایی بالا و … برخوردار بوده و کاربردهای متعددی در صنعت خودرو، ساختمان‌سازی، لوازم خانگی، حمل‌ونقل و بسته‌بندی، پزشکی و … دارد.
