برخلاف گذشته که انتخاب‌های محدودی برای اجرای سقف‌های ساختمان وجود داشت، پیشرفت علوم و تکنولوژی‌های مختلف باعث شده‌اند که امروزه انواع مختلفی از سقف‌ها در ساختمان‌سازی استفاده شوند و هرکدام از آنها با داشتن مزایا و معایب خاص خود برای ساختمان‌های مختلف کاربرد داشته باشند. سقف وافل یکی از سقف‌های مدرن است که می‌تواند به افزایش سرعت ساخت‌وساز، افزایش مقاومت سازه، افزایش طول عمر، کاهش هزینه‌ها و … کمک کند و معمولاً در فضاهای مسطح به کار می‌رود. در حقیقت سقف وافل مزیت‌هایی دارد که باعث می‌شود استفاده از آن در مقایسه با سایر سقف‌ها بسیار به‌صرفه‌تر باشد. در ادامه مطلب بررسی می‌شود که چرا باید سازه‌ها را با سقف وافل طراحی کرد.
سقف وافل چیست؟
سقف وافل چیست؟ به نوعی از سقف‌های بتنی گفته می‌شود که می‌توانند به دو روش یک‌طرفه و دوطرفه اجرا شوند و برای انواع پروژه‌های ساختمانی کاربرد دارند. این سقف‌ها از زیبایی و ظاهر جذابی برخوردار بوده و می‌توانند از نظر اقتصادی و تکنیک‌های اجرایی نسبت به بسیاری از سقف‌های دیگر برتری داشته باشند. برای اجرای این سقف‌ها از قالب‌های وافل استفاده می‌شود و وزن مرده ساختمان را به شکل قابل توجهی کاهش می‌دهند. سقف‌های وافل اولین بار در قرن ۱۹ مورد استفاده قرار گرفت و امروزه به عنوان یکی از محبوب‌ترین سقف‌ها در صنعت ساختمان‌سازی به شمار می‌رود.
- اساس طراحی سقف وافل یک‌طرفه همانند سقف‌های تیرچه بلوک است و برای طراحی آنها از یک سری جداول طراحی خاص استفاده می‌شود مگر اینکه در موارد خاص به مدل‌سازی و طراحی انحصاری نیاز باشد. در جدول طراحی سقف وافل یک‌طرفه بر اساس دهانه سقف می‌توان ضخامت، عرض و عمق تیرچه و نحوه دقیق میلگرد گذاری را محاسبه کرد.
- طراحی سقف وافل دوطرفه نیز برای ساختمان‌هایی که دارای سقف‌هایی با دهانه‌های بزرگ هستند مناسب است و استفاده از این سقف باعث می‌شود که تعداد ستون‌های مورد نیاز نسبت به روش‌های دیگر کمتر شود. سقف وافل دوطرفه نیز می‌توان به کمک ساده‌سازی‌های اصولی مدل‌سازی شود.
مهم‌ترین ویژگی‌های سقف وافل
سقف‌های دال بتنی، سقف‌های تیرچه بلوک، سقف‌های عرشه فولادی، سقف‌های تیرچه کرومیت، سقف‌های یوبوت، سقف‌های متحرک، سقف‌های کاذب و کامپوزیت، سقف‌های تیر دال و کوبیاکس و … هر کدام از ویژگی‌های منحصربه‌فردی برخوردارند و سقف وافل نیز از این قاعده خارج نخواهد بود. از مهم‌ترین ویژگی‌های سقف وافل می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- این سقف‌ها دارای قالب‌بندی و اشکال مختلفی بوده و برای اجرای آن نیازی به برشکاری‌های اضافه وجود ندارد.
- استفاده از این سقف‌ها به کاهش فاصله آرماتورها کمک می‌کند.
- ضخامت سقف وافل در مقایسه با ضخامت سقف‌های دال بتنی کمتر است و باعث می‌شود که بتوان از حداکثر فضا استفاده کرد.
- سقف‌های وافل می‌توانند برای سقف‌هایی با دهانه‌های بلند و نامنظم کاربرد داشته باشند
- این سقف‌ها در برابر خمش‌های ناگهانی مقاوم هستند و از لرزش‌های ناگهانی جلوگیری می‌کنند.
- همان‌گونه که خرید یونولیت به کاهش هزینه‌های ساخت‌وساز کمک می‌کند استفاده از این سقف نیز به کاهش مصرف مصالح مختلف کمک خواهد کرد.
البته باید توجه داشت که سقف‌های وافل در کنار تمامی مزیت‌هایی که دارند می‌توانند معایب و ایراداتی نیز داشته باشند که مهم‌ترین آنها شامل مواردی همچون داشتن قالب‌های انحصاری و سخت بودن باز کردن قالب‌ها بعد از اجرای سقف، نیاز به بتن بسیار باکیفیت و مطمئن، مقاومت کم در برابر نفوذ صوت به دلیل ضخامت کم، مقاومت کم در برابر حرارت و برودت و افزایش هزینه‌های انرژی، قیمت بالای قالب‌های وافل، نیاز به تخصص و مهارت بالا برای اجرای سقف و … می‌باشند.
چرا باید از سقف وافل برای سازه‌ها استفاده کرد؟
همان‌طور که گفته شد هر کدام از انواع سقف‌ها می‌توانند ویژگی‌ها، قابلیت‌ها، مزایا و معایب خاص خود را داشته باشند و می‌توان از آنها در ساختمان‌های مختلف استفاده کرد. از جمله مهم‌ترین دلایلی که باعث می‌شود استفاده از سقف‌های وافل در سازه‌های مختلف منطقی به نظر برسد می‌توان موارد زیر را عنوان کرد:
- مهم‌ترین و اصلی‌ترین مزیت استفاده از سقف وافل در سازه‌های مختلف حذف ستون‌های پرتعداد و ایجاد دهانه‌های بزرگ‌تر و بلند است که می‌تواند جذابیت‌های خاص خود را داشته باشد.
- استفاده از این سقف‌ها می‌تواند در مقایسه با سقف‌هایی همچون سقف‌های کوبیاکس و یوبوت هزینه کمتری داشته و مقرون به‌صرفه‌تر باشد.
- استفاده از قالب‌های وافل در زمان اجرای سقف می‌تواند خطرات جانی کمتری برای نیروها داشته باشد.
- این سقف‌ها می‌توانند ماندگاری، طول عمر و مقاومت بالایی داشته باشند.
- اجرای سقف وافل سرعت بالایی داشته و به کاهش سرعت ساخت‌وساز کمک خواهد کرد.
- سقف وافل می‌تواند زیبایی و جذابیت بسیار زیادی خصوصا در سازه‌های صنعتی و تجاری داشته باشد
- این سقف از وزن کمی برخوردار بوده و می‌تواند در کاهش مصرف مصالح موثر باشد.
- برای سقف‌هایی که دارای دهانه‌های بلند و بزرگ هستند کاربردی خواهند بود.
- قالب‌های وافل یک بار مصرف نبوده و می‌تواند چندین مرتبه از آنها استفاده کرد که باعث کاهش هزینه‌های ساخت‌وساز خواهد شد.
کاربردهای سقف وافل
ویژگی‌های منحصربه‌فردی که هر کدام از سقف‌های وافل یک‌طرفه و دوطرفه دارند باعث می‌شوند که این سقف‌ها کاربردهای متعددی در صنعت ساختمان‌سازی داشته باشند. از جمله مهم‌ترین کاربردهای این سقف‌ها می‌توان به مواردی همچون اجرای سقف‌های با بیش از ۱۲ متر دهانه، اجرای سقف فرودگاه‌ها، اجرای سقف‌هایی که وزن و فشار زیادی روی آنها نیست، اجرای سقف ایستگاه‌های مترو، اجرای سقف سالن‌های سینما و موسیقی و …، اجرای سقف‌های ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری و صنعتی و … اشاره کرد.
هزینه‌های اجرای سقف وافل
همان‌گونه که قیمت بلوک یونولیت و اجرای سقف‌های تیرچه یونولیت می‌توانند تحت تأثیر فاکتورها و پارامترهای مختلف متفاوت باشند، هزینه اجرای سقف وافل نیز متاثر از فاکتورهای مختلفی است. اگرچه برخی اعتقاد دارند که این سقف بسیار مقرون به‌صرفه بوده و در مقایسه با سایر سقف‌ها هزینه‌های کمتری در بر خواهد داشت اما در اصل اجرای این سقف در ساختمان‌های کوچک صرفه اقتصادی نخواهد داشت. از مهم‌ترین عواملی که می‌توانند بر روی قیمت سقف وافل تأثیر داشته باشند می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:
- نوع پروژه ساختمانی
- هزینه‌های مربوط به آهن و فولاد
- هزینه‌های مربوط به خرید یا اجاره قالب وافل
- هزینه‌های مربوط به اجرا و نیروهای اجرایی
- هزینه بتن
- متراژ سقف
- سرعت اجرای سقف و …
جمع‌بندی نهایی
سقف وافل به عنوان یکی از زیباترین، جذاب‌ترین و کم‌هزینه‌ترین سقف‌های ساختمانی شناخته می‌شود که از قرن ۱۹ تاکنون در پروژه‌های مختلف ساختمانی استفاده می‌شود. این سقف به دلیل داشتن ویژگی‌ها و مزیت‌هایی همچون نصب و اجرای راحت و سریع، هزینه کم، زیبایی بالا، حذف ستون‌های متعدد ساختمان و ایجاد دهانه‌ها بزرگ‌تر در سقف، مقاومت بالا در برابر خمش و لرزش و … از بهترین انتخاب‌ها برای ساختمان‌های مختلف به شمار می‌رود هرچند که می‌تواند معایب محدودی نیز داشته باشد.
