پیشرفت علوم و تکنولوژی‌های مختلف امروزه باعث شده است که صنایع مختلفی همچون ساختمان‌سازی تغییرات بزرگی را تجربه کنند. مصالح مدرنی که امروزه در ساختمان‌سازی استفاده می‌شوند می‌توانند در کاهش وزن سازه، افزایش ایمنی، کاهش هزینه‌ها، افزایش سرعت ساخت‌وساز و … نقش ویژه‌ای داشته باشند. یکی از مصالح مدرنی که امروزه جایگزین مصالح سنتی و قدیمی شده‌اند دیوارهای پیش‌ساخته تری دی پانل هستند که می‌توانند مزیت‌های متعددی داشته باشد. این دیوارها در حقیقت از شبکه‌های فولادی و فوم پلی استایرن تولید می‌شوند و با پاشیدن سیمان بر روی آنها یک دیوار مستحکم ایجاد می‌شود. در ادامه این مطلب به بررسی شاتکریت تری دی پانل و نحوه اجرای آن پرداخته می‌شود.
تری دی پانل چیست؟
تری دی پانل‌ها در حقیقت نوعی از دیوارهای پیش‌ساخته و آماده هستند که می‌توانند به جای دیوارچینی سنتی استفاده شوند. این دیوارها در اصل از موادی همچون شبکه‌های فلزی و یونولیت تولید می‌شوند و بعد از نصب نیز لایه‌ای از سیمان بر روی آنها پاشیده خواهد شد و در جای خود تثبیت می‌گردند. این دیوارها از استحکام بسیار بالایی برخوردار بوده و از آنجایی که هسته مرکزی آن از جنس یونولیت است وزن بسیار کمی دارند. این دیوارها اولین بار در سال ۱۹۶۷ توسط فردی به نام ویکتور وایزمن ساخته شد و امروزه کاربردهای متعددی در ساختمان‌های مسکونی، صنعتی، تجاری و … دارد.
دیوارهای تری دی پنل می‌توانند انواع مختلفی داشته باشند و رایج‌ترین و پراستفاده‌ترین آنها شامل تری دی پنل سقفی، تری دی پنل باربر، تری دی پانل غیر باربر، تری دی پانل متال فوم و تری دی پنل دکوراتیو هستند.
کاربردهای تری دی پانل
همانطور که گفته شد این دیوارها امروزه جایگزین بسیاری از مصالح سنتی و قدیمی شده و استفاده از آنها می‌تواند در سبک‌سازی، بهینه‌سازی، صرفه‌جویی در مصرف انرژی و هزینه‌ها و … مؤثر است. از مهم‌ترین کاربردهای این دیوارها میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
- استفاده به عنوان دیوار باربر در ساختمان‌ها
- پوشش سقف ساختمان‌ها
- تفکیک بخش‌های مختلف ساختمان و استفاده به عنوان دیوارهای غیر باربر
- عایق‌بندی قسمت‌های مختلف ساختمان
شاتکریت تری دی پانل چیست؟
بتن پاشی یا بتن پاشی پایکار که به زبان انگلیس Shotcrete گفته می‌شود فرآیندی است که در آن ملات و بتن با فشار و سرعت بالا بر روی یک سطح خاص پاشیده می‌شود. این کار باعث می‌شود لایه‌ای متراکم و مستحکم ایجاد شود. در حقیقت دیوارهای تری دی پانل از سه لایه اصلی شبکه‌های فلزی و هسته مرکزی ساخته شده که توسط خرپاهای قطری و با مفتول‌های برشگیر و یا جوش به هم متصل شده‌اند. زمانی که بتن بر روی این دیوارها پاشیده می‌شود به استحکام بالایی می‌رسند و می‌توانند به عنوان باربر و غیر باربر استفاده شوند.
همچنین میتوان شاتکریت را به عنوان ملات یا بتنی که با سرعت بالا توسط هوای فشرده روی یک سطح پاشیده می‌شود تعریف کرد و این سطح می‌تواند دیوارهای تری دی پانل یا هر سطح دیگری باشد.
انواع شاتکریت
بتن پاشیده می‌تواند در دو نوع مختلف شامل Dry Mix Shotcrete یا شاتکریت خشک و Wet Mix Shotcrete یا شاتکریت مرطوب تقسیم شوند. شاتکریت می‌تواند مزایای متعددی داشته باشد که مهم‌ترین آنها عدم نیاز به قالب‌بندی است و این باعث می‌شود که برای انواع سطوح هموار و ناهموار استفاده شود و نتیجه خوبی داشته باشد. هر کدام از شاتکریت‌های تر و خشک می‌توانند مزیت‌های متعددی داشته باشند و در موقعیت‌های مختلف مورد استفاده قرار بگیرند. شاتکریت تر دارای مزیت‌هایی همچون کاهش پس ریز، عدم نیاز به نیروی انسانی ماهر و نیاز به امکانات و تجهیزات کمتر، عدم ایجاد گرد و خاک، آب‌بندی مناسب و … می‌باشد. از جمله فاکتورهایی که می‌توانند بر روی کیفیت شاتکریت تاثیر داشته باشند میتوان به عواملی همچون مهارت اپراتور، کنترل آب مخلوط، سرعت نازل و تکنیک پاشیدن اشاره کرد.
در روش شاتکریت تری دی پانل مرطوب تمامی مواد با آب مخلوط شده و سپس افزودنی‌های مورد نیاز به آنها اضافه می‌شود در حالی که در شاتکریت خشک ابتدا مواد به صورت خشک و درصد بسیار کمی آب مخلوط می‌شوند و قبل از خروج از نازل به آنها آب اضافه می‌شود. در این روش برخلاف روش شاتکریت مرطوب آب در انتهای مسیر و قبل از خروج از نازل به مخلوط اضافه می‌شود.
نکات مهم در انتخاب روش شاتکریت
همانطور که گفته شد شاتکریت تری دی پنل می‌تواند به روش مرطوب و خشک انجام شود و هر کدام از این روش‌ها می‌توانند مزایای متعددی داشته باشند و از جمله مهم‌ترین نکات در انتخاب روش شاتکریت میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- توانایی، مهارت و تخصص اپراتور
- دسترسی به تجهیزات و لوازم مورد نیاز
- میزان مقاومت و پایداری در برابر هوازدگی
- میزان پرتی و دور ریز
- میزان هزینه‌های اجرایی
- محل اجرای عملیات
مزایا و معایب شاتکریت تری دی پانل چیست؟
بتن پاشی یا شاتکریت در مقایسه با سایر روش‌های اجرایی در ساختمان‌سازی از مزیت‌های متعددی برخوردار است و به همین دلیل امروزه استفاده از دیوارهای تری دی پنل و شاتکریت مورد استقبال قرار گرفته است. از جمله مهم‌ترین مزایای شاتکریت تری دی پانل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- همانطور که گفته شد در این روش و در اکثر مواقع نیازی به قالب‌بندی نیست، در برخی موارد ویژه میتوان از یک سپر و چوبی برای جلوگیری میتوان استفاده کرد.
- استفاده از شاتکریت این امکان را به افراد می‌دهد که شکل‌های منحنی، مدور و غیرمنظم را با استفاده از بتن اجرا کنند.
- با استفاده از شاتکریت میتوان اقدام به ثابت کردن دیوارهای باربر با استفاده از شبکه مش و ریختن بتن نمود.
- با استفاده از شاتکریت میتوان پهنای بتن محل‌های مختلف دیوار مانند محل‌هایی که در برابر آتش ضعیف هستند را افزایش داد.
- استفاده از شاتکریت می‌تواند در هزینه‌ها، زمان و مصالح صرفه‌جویی کند.
قیمت شاتکریت تری دی پنل
اگرچه استفاده از دیوارهای تری دی پانل و شاتکریت می‌تواند صرفه‌جویی قابل توجهی در هزینه‌های ساخت ساختمان اعمال کند اما قیمت آن می‌تواند تحت تاثیر فاکتورها و عوامل مختلفی قرار داشته باشد که مهم‌ترین آنها به شرح زیر هستند:
- روش شاتکریت مرطوب یا تر
- ضخامت بتن پاششی
- ابعاد و اندازه دیوارها
- نوع افزودنی‌های بتن شاتکریت و …
جمع‌بندی نهایی
استفاده از دیوارهای تری دی پانل امروزه رواج بسیار زیادی در صنعت ساختمان‌سازی پیدا کرده‌اند و این مصالح به دلیل داشتن وزن کم و مقاومت بالا جایگزین مصالح سنتی و قدیمی شده‌اند. دیوارهای تری دی پانل از سه لایه شبکه فلزی مش و هسته مرکزی یونولیت ساخته می‌شوند و سپس با استفاده از دستگاه شاتکریت بتن پاشی می‌شوند. شاتکریت تری دی پنل می‌تواند به روش‌های مرطوب و خشک انجام شود و هر کدام از آنها کاربردها و مزایای متعددی دارند.
