یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین عوامل مخل آسایش و آرامش مردم در دنیای پر هرج‌ومرج و ماشینی امروز آلودگی‌های صوتی است. به همین دلیل عایق‌بندی ساختمان اهمیت و ارزش بسیار زیادی داشته و ساختمان‌هایی که عایق‌بندی مناسبی داشته باشند قیمت بیشتری نیز دارند. آلودگی‌های صوتی امروزه علاوه بر بخش‌های صنعتی در بخش‌های تجاری، اداری، مسکونی و … نیز چالش‌های متعددی برای افراد به وجود آورده است. مواد مختلفی به‌عنوان عایق در ساختمان‌سازی استفاده می‌شود که یکی از مهم‌ترین، کاربردی‌ترین و البته پراستفاده‌ترین آنها یونولیت‌ها هستند. اگرچه تأثیر یونولیت بر صوت نمی‌تواند به‌اندازه توان مقابله با حرارت و رطوبت آن باشد اما این ماده می‌تواند یک عایق بسیار خوب باشد.
یکی از مهم‌ترین و بزرگ‌ترین مزایای استفاده از یونولیت‌ها در صنعت ساختمان‌سازی کاربردهای متعدد آنها است. زمانی که در ساختمان از یونولیت به‌عنوان عایق صوت استفاده می‌شود می‌تواند همزمان به‌عنوان عایق حرارت و رطوبت نیز عملکردی بی‌نظیر داشته باشد. این موضوع می‌تواند در کاهش هزینه‌های ساخت‌وساز بسیار مؤثر باشد. در ادامه مطلب به سوال عایق صوتی یونولیت چیست پاسخ می‌دهیم و به تأثیر یونولیت بر جذب صوت و کاربردهای ساختمانی آن بیشتر می‌پردازیم.
عایق صوتی چیست؟
به‌صورت کلی عایق به ماده‌ای گفته می‌شود که از انتقال انرژی‌ها و مواد مختلف به نقاط دیگر ممانعت کند. Soundproofing یا عایق صوتی به عایقی گفته خواهد شد که اجازه انتقال صدا و صوت از محیطی به محیط دیگر را نمی‌دهد و یا میزان انتقال آن را کاهش می‌دهد. منبع تولید صوت و گیرنده‌های آن می‌توانند در میزان راندمان عایق موثر باشند. در گذشته که ضخامت دیوارهای ساختمانی بیشتر بود، سقف‌ها ارتفاع بیشتری داشتند و فضای بیشتری در اختیار افراد بود آلودگی‌های صوتی آن‌چنان آزاردهنده نبود اما امروزه صنعت ساختمان‌سازی به شیوه‌ای است که ضخامت دیوارها، ارتفاع سقف و فضای ساختمان به‌شدت کم شده و همین موجب می‌شود که عایق‌بندی صوتی اهمیت بیشتری پیدا کند.
- از مهم‌ترین فواید عایق‌بندی ساختمان با انواع یونولیت می‌توان به مواردی همچون کاهش و کنترل سروصدا، ایجاد آرامش در محیط‌های مختلف، کاهش نشست صدا، بهبود کیفیت صدا در محیط، محدود کردن سروصدای ناخواسته و ناخوشایند و … اشاره کرد.
یونولیت به عنوان عایق صوتی
یونولیت (Jonulite) به ماده‌ای سفید رنگ، سبک‌وزن و متخلخلی گفته می‌شود که از نوعی پلاستیک ساخته می‌شود که از استایرن مونومر به دست می‌آید. این ماده با نام‌های دیگری همچون پلاستوفوم، استایروفوم، یونولیت پلی استایرن انبساطی یا EPS و آکاسیف نیز شناخته می‌شود. این ماده وزن بسیار کمی دارد و بیشتر از ۹۰ درصد آن از هوا ساخته شده و هیچ واکنش شیمیایی انجام نمی‌دهد.
یونولیت اولین بار در سال ۱۸۳۹ توسط ادوارد سیمون (Eduard Simon) به‌صورت تصادفی کشف شد و به‌واسطه ویژگی‌هایی همچون وزن پایین، مقاومت بالای حرارتی، مقاومت رطوبتی و صوتی، مقاومت کششی، برشی و فشاری، قابلیت بازیافت، حمل‌ونقل ساده، طول عمر بالا، مقرون‌به‌صرفه بودن و … کاربردهای متعددی خصوصاً در صنعت ساختمان‌سازی دارد.
تاثیر یونولیت بر صوت در ساختمان‌سازی
در این که انواع یونولیت‌ها می‌توانند یک عایق حرارتی و رطوبتی عالی باشند هیچ شکی وجود ندارد اما عایق صوتی بودن آنها تحت تاثیر فاکتورهای مختلفی قرار دارد و می‌توان گفت بهترین روشی که می‌تواند بیشترین بازدهی را داشته باشد این است که همراه با عایق‌های دیگری استفاده شود. به‌عنوان مثال ترکیب یونولیت‌ها با فوم شانه تخم‌مرغی می‌تواند یک عایق صوتی بی‌نظیر باشد. مهم‌ترین فاکتورهایی که می‌توانند در کارایی و راندمان یونولیت‌ها به‌عنوان عایق صوتی مؤثر باشند می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
میزان دانسیته یونولیت
دانسیته یونولیت را می‌توان در اصل مهم‌ترین واصلی‌ترین فاکتور و شاخص آنها دانست چرا که تمامی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی یونولیت‌ها بر اساس چگالی تعریف می‌شوند. دانسیته یونولیت‌ها می‌تواند مقادیر مختلفی داشته باشد و تأثیر یونولیت بر صوت وابستگی بالایی به آن خواهد داشت. قطعاً هرچقدر که یونولیت‌ها فشرده‌تر باشند و دانسیته بالاتری داشته باشند می‌توانند عایق صدای بهتری باشند.
ضخامت یونولیت‌ها
یکی دیگر از فاکتورهای مهم در انتقال صوت از یونولیت‌ها میزان ضخامت آنها است. قاعدتاً هرچقدر که یونولیت‌ها ضخامت کمتری داشته باشند راحت‌تر می‌توانند صدا را انتقال بدهند. البته باید توجه داشت که میزان چگالی می‌تواند در ضخامت نیز مؤثر باشد. به‌عنوان مثال یک ورق یونولیت با ضخامت ۵۰ سانتی‌متر و چگالی ۱۲ عایق ضعیف‌تری از یونولیت ۳۰ سانتی‌متری و چگالی ۴۰ است.
مواد اولیه یونولیت‌ها
کیفیت مواد اولیه نیز می‌تواند در میزان مقاومت صوتی یونولیت‌ها و سایر ویژگی‌های آن موثرتر باشد. بسیاری از شرکت‌های تولیدکننده از مواد باکیفیت و تازه برای تولید یونولیت استفاده می‌کنند درحالی‌که ممکن است برندی از مواد بازیافتی استفاده کند و این می‌تواند در کاهش قدرت عایق آن مؤثر باشد.
نحوه به کار بردن عایق صوتی
تاثیر یونولیت بر صوت می‌تواند تحت تأثیر نحوه استفاده از آن نیز باشد. یونولیت‌ها به اشکال مختلف می‌توانند در ساختمان‌ها استفاده شوند. یونولیت‌ها در دیوارهای پیش‌ساخته تری دی پنل به‌صورت توکار استفاده می‌شوند درحالی‌که یونولیت دیواری به‌صورت روکار استفاده می‌شوند. همچنین یونولیت‌های تزریقی روش استفاده متفاوتی دارند. هرکدام از این روش‌ها می‌توانند در قدرت و توان یونولیت‌ها در مقابله با عبور صوت مختلف باشند.
انواع عایق یونولیتی ساختمان
یونولیت‌ها از کاربردی‌ترین مصالح در دنیای امروز هستند و انقلاب بزرگی در صنایع مختلفی همچون ساختمان‌سازی، بسته‌بندی، لوازم‌خانگی و … ایجاد کرده‌اند. در صنعت ساختمان‌سازی می‌توان از یونولیت‌ها به اشکال مختلف استفاده کرد. از جمله انواع یونولیت عایق صوت در ساختمان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بلوک های یونولیتی که ضخامت بالایی داشته و می‌توانند جایگزین مصالحی همچون بلوک‌های سفالی و سیمانی شوند و علاوه بر صوت می‌توانند عایق حرارت و رطوبت نیز باشند.
- عایق‌های دیواری که به اشکال مختلفی همچون دیوار پوش فوم، فوم دیواری تزیینی و … وجود دارند.
- عایق‌های پیش‌ساخته که در اصل به‌عنوان دیوار باربر، غیر باربر و دیوار سقفی استفاده می‌شوند و می‌توانند در برابر صوت، رطوبت و حرارت مقاوم باشند.
- یونولیت‌های تزریقی که معمولاً برای فضاهای کوچک، حفره‌ها، سوراخ‌ها، دال‌های بتنی، رفع ترک‌های ریزی و … استفاده می‌شوند. مراحل تولید یونولیت تزریقی نیز می‌تواند در کیفیت آن و قدرت مقابله با انتقال صوت مؤثر باشد.
- یونولیت‌های فشرده که ممکن است در تولید در و پنجره و … استفاده شوند. تأثیر یونولیت بر صوت می‌تواند تحت تأثیر مصالح دیگر مانند گچ، رنگ، کناف و … باشد.
توان یونولیت در مقابله با انواع صداها
به‌صورت کلی هدف از عایق‌بندی صوتی ساختمان‌ها جلوگیری و ممانعت از ورود و خروج دو نوع صدا است که شامل صدای هوابرد یا هوایی (انتقال صدا از طریق هوا مانند کانال‌های تهویه، پنجره و … انجام می‌شود) و صداهای ضربه‌ای یا کوبه‌ای (صدا از طریق به ارتعاش درآمدن جدارهای ساختمان مانند چکش زدن و … ایجاد می‌شود) است. تأثیر یونولیت بر صوت می‌تواند در هر دو نوع صدا به چشم بیاید اما این عایق کاربردهای بیشتری برای صدهای کوبه‌ای دارد. البته همانطور که گفته شد بهترین کار این است که از این عایق همراه با عایق های دیگری و به صورت ترکیبی استفاده کرد.
سخن نهایی
یونولیت‌ها به‌عنوان یکی از مهم‌ترین و کاربردی‌ترین مصالح ساختمان شناخته می‌شوند که می‌توانند در بخش‌های مختلفی از ساختمان‌ها استفاده شوند و در کاهش هزینه‌ها، افزایش سرعت ساخت‌وساز، افزایش ایمنی و مقاومت ساختمان، کاهش مصرف مصالح، افزایش طول عمر ساختمان و … موثر باشند. یکی از مهم‌ترین کاربردهای این ماده مقاومت مناسب در برابر عبور صوت است هرچند که اگر همراه با عایق‌های دیگر استفاده شود می‌تواند راندمان بیشتری داشته باشند. تاثیر یونولیت بر صوت می‌تواند تحت تاثیر عواملی همچون دانسیته، ضخامت، کیفیت مواد اولیه، نوع استفاده و … باشد.
سلام
از این عایق کجاها استفاده میشه کرد؟
سلام علی عزیز
از عایق یونولیت میتونید در ساختمان سازی به عنوان سقف و دیوار استفاده کنید.