یونولیت‌ها از جمله مواد پرکاربرد و پرمصرفی هستند که امروزه در صنایع مختلفی همچون ساختمان‌سازی، خودروسازی، بسته‌بندی، مجسمه‌سازی، لوازم‌خانگی و … استفاده می‌شوند. ویژگی‌هایی همچون وزن سبک، طول عمر بالا، مقاومت بالا در برابر خوردگی، مقاومت عالی در برابر ضربه و فشار، عایق صوت، حرارت و رطوبت بودن و … باعث شده‌اند که استفاده از یونولیت‌ها روز به روز در حال افزایش باشد. یونولیت‌ها معمولاً از نوعی پلاستیک تهیه می‌شوند که دارای ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فردی هستند. در ادامه مطلب به سوال گرانول یونولیت چیست پاسخ می‌دهیم. همچنین به بررسی نحوه تولید یونولیت‌ها و گرانول یونولیت می‌پردازیم.
آشنایی با گرانول یونولیت
یونولیت‌ها در اصل ماده‌ای سفید، متخلخل و خنثی هستند که اولین بار در سال ۱۸۳۹ توسط ادوارد سیمون و کاملاً تصادفی کشف شدند. این ماده با نام‌های دیگری همچون آکاسیف، پلاستوفوم، پلی استایرن انبساطی و استایروفوم نیز شناخته می‌شود. برای تولید یونولیت از نوعی پلاستیک استفاده می‌شود که از استایرن مونومر به دست می‌آید. محصولی که در مرحله اول تولید یونولیت‌ها تولید می‌شود همان گرانول یونولیت است. ابتدا استایرن از ترکیب اتیلن و بنزن و در فرآیند هیدروژن گیری به دست می‌آید و سپس تبدیل به گرانول می شود.
استایرن مونومر ابتدا شبیه دانه‌های شکر است اما در مرحله پیش انبساط از مراحل تولید یونولیت به وسیله تزریق بخار حجیم شده وارد یک دستگاه به نام اکسپندر می‌شود. در این مرحله دانه‌های استایرن منبسط شده و به بیش از ۵۰ برابر حجم خود می‌رسند. این دانه‌های حجیم شده دانه‌های گرانول یونولیت هستند که می‌توانند در اندازه‌های متعددی وجود داشته باشند. در حقیقت دانه‌های استایرن مونومر در فرآیند پلیمریزاسیون و توسط عامل‌های حجیم کننده و پف کننده شنتان و دی‌اکسید کردن پخته و سرد شده و به گرانول تبدیل می‌شوند. بیشتر از ۹۰ درصد حجم دانه‌های گرانول از هوا تشکیل می‌شوند به همین دلیل دارای وزن بسیار کمی هستند و کمتر از ۱۰ درصد حجم آن از استایرن خواهد بود.
انواع گرانول‌های پلی استایرن
گرانول پلی استایرن امروزه در انواع مختلف و با ویژگی‌ها و قابلیت‌های منحصربه‌فرد وجود دارند و می‌توانند استفاده شوند. از مهم‌ترین انواع گرانول‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
گرانول پلی استایرن معمولی
این گرانول از پرمصرف‌ترین گرانول‌های پلی استایرن است و در بازار ایران با نام کریستال نیز شناخته می‌شود و از قابلیت‌ها و خواص مختلفی برخوردار است. استقامت بالا در برابر حرارت و قدرت ضربه‌پذیری بالا مهم‌ترین و اصلی‌ترین ویژگی‌های این گرانول است.
گرانول پلی استایرن انبساطی یا یونولیت
از انواع دیگر گرانول پلی استایرن می‌توان به پلی استایرن‌های انبساطی اشاره کرد که توسط دستگاه‌های مدرن تولید می‌شود. این گرانول یک پلیمر سفید رنگ است که توسط عامل پف کننده حجیم شده و اصلی‌ترین کاربرد آن تولید انواع ورق یونولیت و یونولیت‌های بسته‌بندی است. هر کدام از انواع گرانول‌ها دارای ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی منحصربه‌فردی هستند و می‌توانند در تولید محصولات مختلف استفاده شوند و در نهایت کاربردهای متعددی در صنایع مختلف داشته باشند.
تولید یونولیت از گرانول
همان‌طور که گفته شد تولید یونولیت در ۳ مرحله اصلی انجام می‌شود که مرحله اول آن یعنی مرحله پیش انبساط تولید دانه‌های گرانول یونولیت می‌باشد. دیگر مراحل تولید یونولیت شامل مراحل تثبیت و شکل‌دهی هستند. بعد از تولید گرانول پلی استایرن و خنک شدن آن، این مواد وارد سیلوهای ذخیره‌سازی می‌شوند و برای قالب‌گیری آماده می‌شوند. بعد از قالب‌گیری و تثبیت نهایی و چسبیدن گرانول‌ها دوباره از فشار بخار استفاده می‌شود و در نهایت قالب‌های آماده که با نام بلوک یونولیت مادر شناخته می‌شوند به انبار منتقل شده و در نهایت توسط دستگاه‌های CNC یا المنت‌های برقی به بلوک های یونولیت، ورقه‌ای و … تبدیل می‌شوند.
کاربردهای گرانول یونولیت
مهم‌ترین و اصلی کاربرد گرانول پلی استایرن انبساطی تولید بلوک‌های یونولیت مادر است که در نهایت به فوم بسته بندی، بلوک یونولیت و … تبدیل می‌شود. این ماده به سبب داشتن ویژگی عایق صوت و حرارت کاربردهای متعددی در صنعت ساختمان‌سازی دارد. از دیگر کاربردهای این ماده می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تولید انواع یخدان‌ها در ابعاد مختلف چرا که این ماده به‌خوبی از انتقال دما جلوگیری می‌کند.
- انواع ترموس ها و قمقمه‌ها
- تولید ظروف یک‌بارمصرف
- بتن سبک (یونوبتن)
- فوم‌های بسته‌بندی
- استفاده در صنعت عروسک‌سازی، لوازم‌تحریر و …
- تولید انواع مبل‌های شنی به دلیل ویژگی‌های ظاهری مختلف و تنوع اندازه‌ها
به‌صورت کلی ویژگی‌های شیمیایی و فیزیکی منحصربه‌فرد گرانول پلی استایرن باعث شده است تولید یونولیت‌های ساختمانی بسیار رواج پیدا کند و امروزه به عنوان پراستفاده‌ترین مصالح ساختمانی استفاده شوند. به دلیل ساختار و ویژگی‌هایی که این مواد دارند نصب بلوک یونولیت در سریع‌ترین زمان ممکن و به ساده‌ترین شیوه ممکن انجام خواهد شد. برش و تغییر اندازه یونولیت‌ها به‌سادگی و توسط یک کاتر ساده انجام می‌شود. همچنین این یونولیت‌ها جایگزین بسیار خوبی برای بلوک‌های سفالی هستند و می‌توانند در هزینه‌های ساختمان‌سازی صرفه‌جویی قابل‌توجهی داشته باشند.
مزایا و معایب گرانول یونولیت چیست
تمامی محصولاتی که در صنایع مختلف استفاده می‌شوند از مزایا و معایب مختلفی برخوردار هستند و گرانول‌های یونولیت نیز از این قاعده خارج نخواهند بود. از جمله مزایای استفاده از گرانول پلی استایرن در تولید محصولات مختلف می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- داشتن استحکام و مقاومت بالا در برابر ضربه و فشار
- داشتن شفافیت نوری، جلا و برق بالا
- قابلیت شکل‌دهی و انعطاف‌پذیری مناسب
- مقاومت در برابر رطوبت
- وزن بسیار کم و امکان استفاده در صنایع مختلف
- قیمت مناسب و کمک به کاهش هزینه‌ها
- عدم داشتن واکنش‌های شیمیایی
در کنار تمامی مزیت‌هایی که برای گرانول یونولیت بیان شد می‌توانند معایب و ایراداتی نیز داشته باشند که مهم‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر هستند:
- گرانول معمولاً مقاومت کمی در برابر حرارت دارد
- در حلال‌های آلی به‌راحتی حل می‌شوند
- همچنین این مواد شکنندگی بالایی داشته و در برابر نور UV مقاومت مناسبی ندارند.
جمع‌بندی نهایی
گرانول یونولیت چیست؟ گرانول یونولیت در حقیقت از ماده به نام استایرن مونومر و توسط یک فرآیند انبساطی تولید می‌شود و سپس می‌تواند به بلوک‌های یونولیتی تبدیل شود و یا در صنایع مختلف به کار برود. استحکام و مقاومت بالا، شفافیت نوری، مقاومت در برابر رطوبت، قیمت مناسب و … از جمله مهم‌ترین و بارزترین ویژگی‌های این ماده سفید رنگ است که باعث شده‌اند کاربردهای متعددی داشته باشند. گرانول پلی استایرن در دو نوع گرانول پلی استایرن معمولی یا کریستال و گرانول پلی استایرن انبساطی یا یونولیت وجود دارد که هر کدام می توانند کاربردهای متعددی داشته باشند.
سلام خیلی ممنون مطلب کاملی بود
سلام علی عزیز
ممنون از همراهی شما