میلگردها به عنوان یکی از پرمصرف‌ترین و کاربردی‌ترین مقاطع فولادی شناخته می‌شوند که استفاده‌های بسیاری زیادی در صنایع مختلف خصوصاً ساختمان‌سازی دارند. قطعاً تمامی افرادی که در حال ساخت ساختمان بوده و یا با پروژه‌های ساختمان‌سازی در ارتباط هستند با واژه و عبارت کاشت میلگرد آشنایی دارند. در حقیقت کاشت میلگرد به منظور تقویت کردن بتن، اضافه کردن بخش‌های جدید به سازه‌های بتنی و همچنین اصلاح کردن بخشی از سازه‌ها استفاده می‌شود و می‌تواند در مراحل مختلفی انجام شود. در ادامه مطلب به بررسی کامل کاشتن میلگرد، مراحل آن و همچنین مزایای آن پرداخته خواهد شد.
کاشتن میلگرد یعنی چه؟
کاشت میلگرد در حقیقت به فرآیندی گفته می‌شود که در آن بخش‌هایی از بتن ستون‌ها یا فونداسیون سوراخ‌کاری شده و سپس میلگردها به آنها اضافه می‌شوند. همانطور که گفته شد مهم‌ترین و اصلی‌ترین هدف این کار تقویت بتن، اصلاح ابعاد قسمت‌های مختلف سازه و یا افزودن بخش‌های جدید به آن است. کاشتن میلگردها می‌تواند مزایا و کاربردهای مختلفی در پروژه‌های مختلف داشته باشد که مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
- این کار باعث تقویت ستون‌ها و فونداسیون در سازه‌های بتنی می‌شود.
- امکان اضافه کردن بخش‌های جدیدی همچون سقف‌ها، دیوارهای برشی، تیر، ستون و … را به سازه‌های در حال اجرا می‌دهد.
- امکان نصب صفحات فلزی برای اجرای نمای ساختمان در مراحل ساخت ویلا و … وجود خواهد داشت.
- با این روش می‌توان مقاومت ساختمان‌ها را به شیوه Jacketing یا ژاکت بتنی افزایش داد.
- امکان نصب صفحات اتصال وجود خواهد داشت که برای ساخت تیر یا ستون‌های جدید استفاده می‌شود.
- کاشت میلگرد در ستون و ستون‌ها امکان اتصال تجهیزات تأسیسات ساختمان مانند کانال‌های هوا، داکت‌های برق و … را فراهم می‌کند.
- به کمک این روش می‌تواند فونداسیون‌های منفرد را به فونداسیون نواری و فونداسیون‌های نواری را گسترده‌تر کرد.
- می‌توان از این روش برای احداث دیواره‌های جدید استفاده کرد.
- امکان ایجاد جان‌پناه‌های یکپارچه در پشت‌بام‌ها وجود دارد.
- امکان تغییر کاربری ساختمان از مسکونی به تجاری وجود خواهد داشت.
معایب کاشت میلگرد
کاشتن میلگردها در بتن و فونداسیون ساختمان‌ها در کنار تمامی کاربردها و مزیت‌ها می‌تواند معایب و ایراداتی نیز داشته باشد که مهم‌ترین آنها شامل موارد زیر هستند:
- کاشت میلگرد می‌تواند در ستون‌ها و فونداسیون خصوصاً در ارتفاعات کار سختی باشد و نیاز به اجرای داربست و تجهیزات مدرن و مناسبی دارد.
- برای چسبیدن میلگردها به بتن و … لازم است که از چسب، سیمان و … استفاده شود.
- این کار به دقت و مهارت بالایی نیاز دارد و حتماً افراد باید برای انجام آن تخصص داشته باشند.
چسب کاشت میلگرد چه مزایایی دارد؟
چسب کاشتن میلگرد یا چسب کاشت بولت یا بولت اپوکسی نوعی چسب است که بر پایه رزین اپوکسی ساخته می‌شود و می‌تواند به صورت تک جزئی یا دو جزئی طراحی شود که چسب دوجزئی از دو بخش هاردنر و رزین تولید می‌گردند. چسب تک جزئی نیز از دو بخش رزین اپوکسی اکریلات و پلی آمین ساخته می‌شود. البته به این چسب‌ها مواد دیگری نیز اضافه می‌شود که به افزایش مقاومت یا انعطاف‌پذیری آن کمک می‌کند. این چسب دارای استحکام بالا، ویسکوزیته عالی و چسبندگی بی‌نظیری است و شامل انواع چسب‌های کارتریجی، حجمی و کپسولی می‌باشد. از مهم‌ترین مزایای این چسب‌ها می‌توان موارد زیر را عنوان کرد:
- پر کردن کامل حفره‌ها
- عدم کم شدن حجم آن در گذر زمان
- داشتن دوام بسیار بالا تا ۵۰ سال
- چسبندگی بی‌نظیر
- داشتن خاصیت عایق رطوبتی
- مقاومت عالی در برابر وزن بارهای دینامیکی و استاتیکی
- استفاده در سطوح افقی و عمودی
- عدم نیاز به حلال و …
نحوه کاشت میلگرد در بتن
کاشت میلگرد در بتن می‌تواند در چند مرحله مختلف انجام شود و هر کدام از این مراحل اهمیت و ارزش بسیار زیادی دارند. مراحل کاشتن میلگرد در بتن به شرح زیر است:
- سوراخ‌کاری به وسیله ابزارهایی مثل دریل یا دستگاه مغزگیر
- پاک‌سازی و تمیز کردن سوراخ ساخته شده با استفاده از یک وسیله دمنده هوا
- تمیز کردن اطراف و جداره‌های سوراخ به وسیله فرچه
- پاک‌سازی مجدد درون و جداره‌های سوراخ به کمک یک دمنده هوا
- تزریق چسب کاشت یا رزین به داخل سوراخ
- قرار دادن میلگرد در داخل سوراخ و چسب به صورت چرخشی
- صبر کردن برای اتصال مطمئن با توجه به نوع و سایز میلگرد و خشک شدن چسب
به صورت کلی کاشتن میلگردها در بتن‌ها و فونداسیون کار بسیار سختی نیست و چنانچه افراد مهارت کافی در استفاده از تجهیزات را داشته باشند و یا نحوه محاسبه عمق کاشت آشنایی داشته باشند می‌توانند به راحتی این کار را انجام دهند. اضافه کردن سقف و استفاده از ورق یونولیت برای عایق‌بندی ساختمان‌ها نیاز به یک بستر مناسب دارد و کاشتن میلگردها می‌تواند این بستر را به راحتی فراهم کند.
محاسبات عمق کاشت میلگرد
امروزه انواع میلگردها در سایز و ابعاد مختلف در دسترس هستند و کاربردهای مختلفی در پروژه‌های ساختمانی دارند. یکی از مهم‌ترین سؤالاتی که در زمان کاشتن میلگرد به وجود می‌آید میزان عمق سوراخ مورد نیاز است و قبل از هر کاری لازم است که اطلاعات دقیقی در مورد عمق سوراخ وجود داشته باشد تا از استحکام بالایی برخوردار باشد. به صورت کلی دو روش اصلی برای محاسبه میزان عمق کاشتن میلگردها وجود دارد که به شرح زیر هستند.
- استفاده از نرم‌افزارهای تخصصی مخصوص که می‌توانند با توجه به قطر میلگرد و محل کاشت، تعداد میلگردهای مورد نیاز در یک بخش و فواصل آنها از یکدیگر نتایج را محاسبه می‌کنند.
- روش دوم استفاده از جداول پیش طراحی شده است که معمولاً از قبل محاسبات آنها انجام شده‌اند.
مفاد آیین‌نامه کاشت میلگرد
کاشتن میلگردها در بتن‌ها و فونداسیون ساختمان‌ها باید بر اساس قوانین و قواعد مشخصی انجام شود چرا که هر کدام از ساختمان‌ها دارای شرایط ویژه‌ای هستند و ممکن است که پتانسیل کاشت انواع میلگردهای مختلف را نداشته باشند. از جمله مهم‌ترین مفاد آیین‌نامه کاشتن میلگردها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- لازم است که حداقل تغییر شکل میلگرد انتخاب شده برای کاشت در مقایسه با حالت اولیه در زمان گسیختگی میلگرد بیشتر از ۸% باشد.
- حداقل فاصله بین میلگردهای کاشته شده نباید از ۵ برابر قطر میلگرد کمتر باشد.
- اگر از میلگرد برای ادامه دادن مقطع ستون استفاده می‌شود لازم است که نسبت سطح مقطع میلگردهای کاشته شده به سطح مقطع ستون موجود بین ۰٫۸% تا ۸% باشد.
- برای مقابله با نفوذ رطوبت و یون‌های مهاجم به میلگردها و چسب تزریق شده لازم است که از پوشش‌های سنگدان‌های بتن استفاده شود.
جمع‌بندی نهایی
کاشت میلگرد در اصل فرایندی است که در آن بخش‌هایی از بتن ستون یا فونداسیون سوراخ شده و میلگردها به آن افزوده می‌شود که منظور و هدف اصلی از این کار تقویت کردن بتن، اضافه کردن بخش‌های جدید به سازه‌های بتنی و همچنین اصلاح کردن بخشی از سازه است. در حقیقت کاشتن میلگردها می‌تواند مزایای بسیار زیادی داشته باشد و امکان استفاده از مصالح جدید مانند پلاستوفوم، پنل‌ها و … را راحت‌تر می‌کند.
